Ιεραρχία και αρχή της δεσμευτικότητας στο ελληνικό σύστημα χωρικού σχεδιασμού

Περίληψη

Η ιεράρχηση των εργαλείων στον σχεδιασμό επιτρέπει την καθοδήγηση της λήψης αποφάσεων τοπικά, με γνώμονα έναν ευρύτερο σκοπό, που καθορίζεται σε υπερκείμενο επίπεδο διαμόρφωσης της πολιτικής. Στα ιεραρχικά συστήματα διακρίνονται δύο βασικές κατηγορίες εργαλείων κατευθυντήριου και κανονιστικού χαρακτήρα. Η εργασία αυτή εξετάζει τις συνιστώσες της ιεραρχικής δομής του ελληνικού συστήματος χωρικού σχεδιασμού, όπως προκύπτουν από το βασικό θεσμικό πλαίσιο κατά τη μεταπολίτευση (1976-2020). Η διερεύνηση αφορά στις σχέσεις μεταξύ των επιπέδων σχεδιασμού με βασικά ερωτήματα τον προσδιορισμό της έντασης της ιεραρχικής δομής αλλά και τις τάσεις μεταβολής της, ιδίως κατά την τελευταία δεκαετία με την εισαγωγή της έννοιας της ανάδρασης. Πλαίσιο της διερεύνησης αυτής αποτελεί η έννοια της εναρμόνισης προς τον υπερκείμενο σχεδιασμό που βασίζεται και στην επιτακτικότητα που προκύπτει από την κανονιστική πυκνότητα των διατάξεων. Αξιολογείται ο μηχανισμός της εναρμόνισης, ιδίως όπως διαμορφώνεται πρόσφατα από τη μεταρρύθμιση της νομοθεσίας, η οποία αμφισβητεί αλλά δεν ανατρέπει την ιεραρχία των επιπέδων σχεδιασμού.