Τουριστική χωρητικότητα και κύκλος ζωής των τουριστικών περιοχών: η περίπτωση του Ν. Μαγνησίας

Περίληψη

Μία από τις κυρίαρχες θεωρητικές προσεγγίσεις των τελευταίων ετών στη βιβλιογραφία, σχετικών με την εξέλιξη της επισκεψιμότητας ή της ελκυστικότητας των τουριστικών περιοχών, είναι η θεωρία του «κύκλου ζωής». Σύμφωνα με αυτή, η εξέλιξη της τουριστικής ανάπτυξης κάθε περιοχής διέρχεται από ορισμένα διακριτά στάδια: από τα αρχικά στάδια χαμηλής ανάπτυξης μέχρι το στάδιο της ωρίμανσης, το οποίο ακολουθείται είτε από αναζωογόνηση, είτε από πτώση της τουριστικής δραστηριότητας. Εντός του πλαισίου που ορίζεται από τη θεωρία του κύκλου ζωής «κινείται» το άρθρο αυτό. Στο πρώτο μέρος του άρθρου περιγράφεται συνοπτικά η θεωρία του «κύκλου ζωής», όπως αυτή παρουσιάζεται στη βιβλιογραφία και της συνακόλουθης συζήτησης που έχει προκαλέσει. Στο δεύτερο μέρος επιχειρείται η διερεύνηση του σταδίου, στο οποίο βρίσκεται η εξέλιξη της τουριστικής δραστηριότητας του Νομού Μαγνησίας με βάση τα γενικότερα χαρακτηριστικά της και η αντιστοίχισή του σε ένα από τα στάδια της θεωρίας του «κύκλου ζωής». Επίσης, αναδεικνύονται οι πρόσθετες διαστάσεις του τουρισμού στην περιοχή, εκτός της «τυπικής» μορφής του επισκέπτη που αναζητά κατάλυμα, οι οποίες σχετίζονται με την αναζήτηση πρόσθετων υπηρεσιών και των «άτυπων» μορφών τουρισμού, όπως η δεύτερη κατοικία και οι ημερήσιοι επισκέπτες. Οι «άτυπες» αυτές κατηγορίες τουριστών επηρεάζουν σημαντικά τη διαθεσιμότητα πόρων και υπηρεσιών, είναι εξαιρετικά δύσκολη η καταγραφή τους, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν σε πολλές περιπτώσεις «ανταγωνιστικά» ως προς την εικόνα της περιοχής για τους «τυπικούς» επισκέπτες δημιουργώντας καταστάσεις υπερσυγκέντρωσης. Με βάση την ανάλυση των δύο πρώτων τμημάτων, προτείνονται πολιτικές και δράσεις που στοχεύουν στη διατήρηση της τουριστικής επισκεψιμότητας του Ν. Μαγνησίας και τη βελτίωση της ανταγωνιστικής του θέσης στον κλάδο του τουρισμού.