Σχεδιασμός και διαχείριση προστατευομένων περιοχών στην Ελλάδα: Θεσμικές εξελίξεις, προβλήματα και προοπτικές

Περίληψη

Στην Ελλάδα η προστασία της φύσης µέσα από µια ολοκληρωµένη και συνεκτική πολιτική είναι µια σχετικά πρόσφατη ιστορία. Τα τελευταία πέντε χρόνια έγιναν µεγάλες προσπάθειες για τη διαµόρφωση µιας τέτοιας πολιτικής µε στόχο την καλύτερη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος. Από αυτήν την άποψη ο ρόλος των προστατευόµενων περιοχών, ως εργαλείων σχεδιασµού, γίνεται ιδιαίτερα σηµαντικός, όχι µόνο για την προστασία και διατήρηση της φύσης αλλά και τη βιώσιµη τοπική ανάπτυξη. Η εισήγηση αναφέρεται αρχικά στις σύγχρονες αντιλήψεις διαχείρισης καθώς και στην υπάρχουσα κατάσταση του δικτύου των προστατευοµένων περιοχών στην Ελλάδα, δίνοντας έµφαση στα προβλήµατα και τις κυριότερες αιτίες της δυσλειτουργίας και της αναποτελεσµατικότητας που το χαρακτηρίζει. Στη συνέχεια εξετάζονται οι εξελίξεις των τελευταίων ετών ως προς το γενικότερο θεσµικό πλαίσιο προστασίας και ιδιαίτερα ως προς τις διαδικασίες τεχνικού, επιστηµονικού και διοικητικού χαρακτήρα που απαιτούνται για τη συγκρότηση και λειτουργία των φορέων διαχείρισης των προστατευόµενων περιοχών. ∆ιερευνάται επίσης ο ρόλος των θεσµικών και οργανωτικών συνιστωσών καθώς και των πολιτικών και κοινωνικών παραµέτρων που επηρέασαν µια τέτοια εξέλιξη. Τέλος, γίνεται µια προσπάθεια να προσδιοριστούν οι βασικοί άξονες στρατηγικής για τη δροµολόγηση όχι µόνο της σύστασης αλλά και της διασφάλισης της λειτουργίας των φορέων διαχείρισης, στο πλαίσιο τόσο της γενικότερης περιβαλλοντικής πολιτικής όσο και της πολιτικής χωρικής ανάπτυξης.