Θεωρίες, αρχές και πρότυπα χωρικού σχεδιασμού της τουριστικής δραστηριότητας: η ελληνική εμπειρία και πρακτική
DOI :
https://doi.org/10.26253/heal.uth.ojs.aei.2016.426Mots-clés :
Τουριστικός σχεδιασμός, Χωρικός σχεδιασμός τουριστικής δραστηριότητας, Χωρικά πρότυπα τουριστικής ανάπτυξης, Τουριστικές υποδομές και καταλύματα, ΕΠΧΣΑΑ τουρισμούRésumé
O τουρισμός είναι ένα πολυδιάστατο φαινόμενο το οποίο έχει προσεγγιστεί θεωρητικά από διάφορες επιστήμες. Το παρόν άρθρο εστιάζει στη χωρική διάσταση του τουρισμού, εξετάζοντας θεωρητικά ζητήματα, αρχές και πρότυπα χωρικού σχεδιασμού της τουριστικής δραστηριότητας. Απώτερος σκοπός είναι η διατύπωση κριτικών διαπιστώσεων αναφορικά με το βαθμό ενσωμάτωσης των θεωριών χωρικής οργάνωσης της τουριστικής δραστηριότητας στον τουριστικό σχεδιασμό της Ελλάδας. Προς τούτο, κωδικοποιούνται και αξιολογούνται οι τουριστικές εγκαταστάσεις από μορφολογική και λειτουργική άποψη (όπως προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία), ενώ αξιολογείται και το ΕΠΧΣΑΑ Τουρισμού, ιδίως ως προς το πρότυπο χωρικής ανάπτυξης που έχει υιοθετήσει για την Ελλάδα. Το άρθρο καταλήγει ότι -αν και πρόσφατα θεσμοθετημένο- το ΕΠΧΣΑΑ για τον Τουρισμό δεν αντιμετωπίζει τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού τουρισμού. Οι προβλέψεις αναπαράγουν τη γραμμικότητα της τουριστικής ανάπτυξης κατά μήκος των ακτών, έναντι μιας πιο ισόρροπης και πολυκεντρικής κατανομής του τουρισμού στο σύνολο της χώρας. Από την άλλη πλευρά, οι νεότερες νομοθετικές ρυθμίσεις για την αναβάθμιση των προσφερόμενων τουριστικών εγκαταστάσεων, αποτελούν έμμεση παράκαμψη του χωρικού σχεδιασμού, αφού επιτρέπουν τη χωροθέτηση στην ύπαιθρο (εντός τουριστικών εγκαταστάσεων) μη συναφών χρήσεων με τον τουρισμό (όπως είναι η κατοικία). Τελικά, η ευκαιρία της χώρας να διαμορφώσει ένα ορθολογικό χωρικό πρότυπο για την τουριστική ανάπτυξη μετατίθεται στο μέλλον.
Téléchargements
Références
Ελληνόγλωσση
Κοκκώσης, Χ. και Τσάρτας Π. (2001), Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και περιβάλλον, Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
Κομίλης, Π. και Βαγιονής Ν. (1999), Τουριστικός σχεδιασμός: μέθοδοι και πρακτικές αξιολόγησης, Αθήνα: Εκδόσεις Προπομπός.
Κομίλης, Π. (1986), Χωρική ανάλυση του τουρισμού, Αθήνα: ΚΕΠΕ.
Κουζέλης, Α. (2002), Η διαφημιστική δαπάνη για τον τουρισμό, Μελέτες:14, Αθήνα: ΙΤΕΠ.
Λογοθέτης, Μ. (2001), Δίκαιο της τουριστικής βιομηχανίας, Αθήνα–Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Σάκκουλα.
Μπεριάτος, Η. (1981), “'Υπανάπτυξη, τουριστική ανάπτυξη και οργάνωση του χώρου. Θεωρητικές και μεθοδολογικές παρατηρήσεις”, στο Συνέδριο για την Ανάπτυξη της Ελλάδας, τόμος ΙΙΙ, ΤΕΕ: Αθήνα, σελ.157-167.
Παπαγεωργίου, Μ. (2009), Χωρική Οργάνωση, Ανάπτυξη και Σχεδιασμός του θερμαλιστικού τουρισμού στην Ελλάδα, Διδακτορική Διατριβή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
ΣΕΤΕ (2013), Ελληνικός τουρισμός: στοιχεία και αριθμοί–Έκδοση 2013, Αθήνα: ΣΕΤΕ
Τσάρτας, Π. (1996), Τουρίστες, ταξίδια, τόποι: κοινωνιολογικές προσεγγίσεις, Αθήνα:Εξάντας
Ξενόγλωσση
Butler, R.W. (1980), “The concept of a tourist area cycle of evolution: Implications for management of resources”, Canadian Geographer, Vol.24, σελ.5–12.
Chisholm, M. (1975), Human geography: evolution or revolution?”, Harmondsworth: Penguin.
Cohen, E. και Cohen Sc. (2012), “Current sociological theories and issues in tourism”, in Annals of Tourism Research, Vol.39, No 4, σελ. 2177-2202.
Cooper, C., Fletcher J., Gilbert D. and Wanhill S. (1998/1993), Tourism principles and practice, New York: Addison Wesley Longman Limited.
Costa, C. (2001), “An emerging tourism planning paradigm? A comparative analysis between town and tourism planning”, in International Journal of Tourism Research, Vol.3, σελ. 425-441.
Christaller, W. (1964), “Some considerations of tourism in Europe”, Papers of Regional Science Association, Vol.12.
Davidson, R. and Maitland R. (2002/1997), Tourism destinations, London: Hodder & Stoughton.
Dietvorst, A.G.J (1995), 'Tourist behaviour and the importance of time-space analysis', in Dietvorst A.G.J and Ashworth G.J. (επ.), Tourism and spatial transformations: implications for policy and planning, Wallingford: CAB International, σελ.163-182.
Edensor, T. (2007), “Mundane mobilities, performances and spaces of tourism, in Social & Cultural Geography, Vol.8(2), σελ. 199–215.
Gale, T. (2009), “Urban beaches, virtual worlds and «The End of Tourism»”, in Mobilities, Vol. 4(1), σελ. 119–138.
Getz, D. (1986), “Models in tourism planning: towards integration of theory and practice”, in Tourism Management, σελ.21- 32.
Glaus, O. (1975), Planen und bauen moderner heilbaeder, Zürich: Verlag Karl Krämer und Co
Gunn, C.A. (1988), Tourism Planning, Washington: Taylor and Francis.
Hall, C.M. (2000), Tourism Planning: Policies, Processes and Relationships, Essex: Pearson Education.
Hall, C.M. and Page S.J. (1999), The geography of tourism and recreation: environment, place and space, London: Routledge.
Hall, P. (1992), Urban and Regional Planning, 3η έκδοση, Routledge: London.
Heeley, J. (1981), “Planning for tourism in Britain: an historical perspective”, in Town Planning Review, Vol.52(1), σελ.61-79.
Hjalager, A.M. (1999), 'Tourism destinations and the concept of industrial districts', Paper for ERSA Conference, Dublin.
Honey, M. και Krantz, D., 2007. CESD: Global trends in coastal tourism. Marine Program. World Wildlife Fund: Washington DC. Available at: http://www.responsibletravel.org/resources/documents/reports/global_trends_in_coastal_tourism_by_cesd_jan_08_lr.pdf
Inskeep, E. (1988), “Tourism planning an emerging specialization”, in Journal of American Planning Association, Vol.54(3), σελ.360-372.
Inskeep E. (1991), Tourism Planning: An Integrated and Sustainable Development Approach. New York.
Inskeep, E. (1994), National and regional tourism planning: methodologies and case studies, London - New York: Routledge-International Thomson Business.
Jansson, A. (2002), “Spatial phantasmagoria”, in European Journal of Communication, Vol. 17(4), σελ. 429–443.
Konsolas, N. και Zacharatos G. (2000), “Regionalisation of tourism activity in Greece: Problems and Policies”, in Tourism and the Environment, Vol.6, σελ. 319-329.
Lawson, F. και Baud-Bovy M (1977), Tourism and recreation: a handbook of physical planning, CBI: Boston
Lew, A.A. (2007), “Commentary: Tourism Planning and Traditional Urban Planning Theory-Τhe Planner as Agent of Social Change”, in Leisure/Loisir: Journal of the Canadian Association of Leisure Studies, (31)2, σελ.383–392.
Lickorish, J.L. and Jenkins L.C. / Τσάρτας Π. (επ.) (1997/2004), Μια εισαγωγή στον τουρισμό, Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
Lösch, A. (1954), The economics of location, New Haven.
Miossec, J.M. (1976), “Elements pour une theorie de l’espace touristique”, Cahiers du Tourisme, Serie C, No 36, Aix-En-Provence.
Miossec, J.M. (1977), “Un modele de l’espace touristique”, L’espace Geographique, Vol.6, No1, σελ.41-48.
Moreno, A., and Amelung, B., 2009, Climate change and coastal and marine tourism: review and analysis, in Journal of Coastal Research, Special Issue 56 (Proceedings of the 10th International Coastal Symposium, σελ.1140-1144
Murphy, P. (1987/1985), Tourism: a community approach, New York– London: Methuen Inc
Noronha, R. (1979), Social and cultural dimensions of tourism, World Bank Staff, Working Paper No 326, Washington D.C.
Page, S. (1995), Urban tourism, New York: Routledge.
Page, S., Brunt P., Busby G. and Conell J. (2001), Tourism: a modern synthesis, London: Thomson Learning.
Rajotte, F. (1975), “The different travel patterns and spatial framework of recreation and tourism”, in Tourism as a factor of national and regional development, Occ. Paper 4, Dept. of Geography, Trent University, Peterbrough, Canada, σελ.43-52.
Ritchie, J.R.B. and Crouch I.G. (1999), The competitive destination: a sustainable tourism perspective, Oxfordshire, UK: CABI Publishing.
Von, Böventer E. (1966), “Land values and spatial structure”, Papers of Regional Science Association, Vol.18.
WTO (1997/1994), National and regional planning: methodologies and case studies, London: Thomson Business Press.
Uriely, N. (2005), “The tourist experience: Conceptual developments”, in Annals of Tourism Research, Vol.32(1), σελ. 199–216.
Urry, J. (2000), “Mobile sociology. British Journal of Sociology, 51(1), 185–203.
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas d’Utilisation Commerciale 4.0 International.