Από το τοπικό στο παγκόσμιο: κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές διαστάσεις της μετάβασης για τους Πομάκους της συνοριακής ζώνης της Ξάνθης

Résumé

Στο άρθρο αυτό επιχειρούμε να αναδείξουμε την σχέση της κοινωνικής μετάβασης με τις οικονομικές και κοινωνικές μορφές οργάνωσης σε μια ορεινή μουσουλμανική κοινότητα της ορεινής Θράκης. Η κοινότητα βρίσκεται στην διασυνοριακή περιοχή Ελλάδος και Βουλγαρίας και οι κάτοικοι της είναι οι σλαβόφωνοι μουσουλμάνοι γνωστοί και ως Πομάκοι. Ο χώρος και οι μετασχηματισμοί του καθώς και η αντίληψη των κοινωνικών υποκειμένων γι’αυτούς αναδεικνύει τους μετασχηματισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Έτσι από μια οικονομία αυτάρκειας (autosubsistance) και παραδοσιακούς τρόπους κοινωνικής και χωρικής οργάνωσης, οι κάτοικοι της κοινότητας εμπλέκονται σε μορφές ευέλικτης εργασίας και μεταναστεύουν είτε μόνιμα είτε εποχικά. Διαφοροποιούνται σε ομάδες αφενός παραδοσιακής οικονομίας και αφετέρου νέας οικονομίας (αγρότες με ημερομισθιακές σχέσεις, εποχικοί μετανάστες στην Ευρώπη). Οι χωρικοί μετασχηματισμοί ορίζουν την κινητικότητα (πόλη–χωριό, Ευρώπη–χωριό) ως μέγιστη ενοποιό δύναμη ενώ πλάι στην αρχική μας τυπολογία (Τοπική, Περιφερική, Κοινωνία αναφοράς, Σύνολη περιβάλλουσα κοινωνία) ένας νέος εννοιολογικός τύπος αναδύεται, αυτός της Διεθνούς–Παγκόσμιας κοινωνίας.