Μετρό και αστική μορφή στη Θεσσαλονίκη: χαρακτηριστικά, ιδέες σχεδιασμού για την αλληλοσύνδεσή τους και κρίσιμα εμπόδια

Περίληψη

H ολοκληρωμένη διαχείριση των μεταφορών με σκοπό την αποδοτικότερη αξιοποίηση κρίσιμων και υψηλού κόστους υποδομών, καθώς και η στροφή προς τις δημόσιες και τις εναλλακτικές μεταφορές αναγνωρίζονται ανάμεσα στις κρισιμότερες πολιτικές για τη βιώσιμη χωρική ανάπτυξη. Σκοπός του άρθρου είναι να συσχετίσει τη μορφή αστικής ανάπτυξης της Θεσσαλονίκης με το υπό κατασκευή μετρό σε μια προσπάθεια ανάγνωσης της χωρικής αλληλοσύνδεσής τους, να αναδείξει τις δυνατότητες σύνδεσης του συγκοινωνιακού και χωρικού σχεδιασμού μέσα από συγκεκριμένες απόπειρες σχεδιασμού και να επισημάνει τα βασικά εμπόδια που εγείρονται στην προώθηση τέτοιων πολιτικών. Επισημαίνεται ότι, παρά την παρατηρηθείσα την τελευταία εικοσαετία μεγάλη προαστιοποίηση και τη διάχυση αστικών δραστηριοτήτων στον περιαστικό χώρο, η συνεκτική περιοχή της πόλης της Θεσσαλονίκης, την οποία διασχίζει και εξυπηρετεί το μετρό, εξακολουθεί να κατέχει ένα μεγάλο μερίδιο πληθυσμού και αστικών δραστηριοτήτων και να κυριαρχείται από μεικτές μορφές οργάνωσης των χρήσεων γης, πλεονεκτήματα που επιβάλλεται να αξιοποιηθούν με συγκεκριμένες προτάσεις και πρωτοβουλίες σχεδιασμού. Ακόμη, επισημαίνεται πως τo κρισιμότερο εμπόδιο στην προώθηση αυτών των πολιτικών δεν είναι η έλλειψη σχεδίων ή ιδεών σχεδιασμού, αλλά η απόλυτη επικέντρωση στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα που χαρακτηρίζει το σύστημα σχεδιασμού στη χώρα μας.