Δήλωση Δεοντολογίας Δημοσίευσης και Κακής Πρακτικής Δημοσίευσης

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΑΕΙΧΩΡΟΣ
Δήλωση Δεοντολογίας Δημοσίευσης και Κακής Πρακτικής Δημοσίευσης
Το Επιστημονικό Περιοδικό Αειχώρος ακολουθεί τις Βασικές Πρακτικές της Επιτροπής Δεοντολογίας Δημοσιεύσεων (https://publicationethics.org/core-practices) και τα Διαγράμματα ροής της Επιτροπής Δεοντολογίας Δημοσιεύσεων (https://publicationethics.org/resources/flowcharts-new/translations ).

1. Καθήκοντα Συντακτών (μέλη της Συντακτικής Ομάδας)
α. Δίκαιη μεταχείριση και συντακτική ανεξαρτησία
Οι συντάκτες αξιολογούν τα υποβληθέντα χειρόγραφα αποκλειστικά με βάση την ακαδημαϊκή τους αξία (σημασία, πρωτοτυπία, εγκυρότητα μελέτης, σαφήνεια) και τη συνάφειά τους με τον σκοπό του περιοδικού, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η φυλή, το φύλο, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η εθνοτική καταγωγή, η ιθαγένεια, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις, η πολιτική φιλοσοφία ή η θεσμική σχέση. Οι αποφάσεις για επεξεργασία και δημοσίευση δεν καθορίζονται από τις πολιτικές των κυβερνήσεων ή άλλων φορέων ή προσώπων εκτός του ίδιου του περιοδικού.
Ο Αρχισυντάκτης και τα μέλη της Συντακτικής Ομάδας έχουν πλήρη έλεγχο επί του συνόλου του συντακτικού περιεχομένου του περιοδικού και του χρόνου δημοσίευσης αυτού του περιεχομένου.
β. Εμπιστευτικότητα
Οι συντάκτες και το συντακτικό προσωπικό δεν θα αποκαλύψουν καμία πληροφορία σχετικά με ένα υποβληθέν χειρόγραφο σε κανέναν άλλο εκτός από τον υπεύθυνο συγγραφέα, τους κριτές, τους πιθανούς κριτές, άλλους συμβούλους σύνταξης (όπως συντάκτες ειδικών τευχών) και τον εκδότη, ανάλογα με την περίπτωση.
γ. Αποκάλυψη και σύγκρουση συμφερόντων
Οι συντάκτες δεν θα χρησιμοποιήσουν αδημοσίευτες πληροφορίες που αφορούν σε ένα υποβληθέν χειρόγραφο για δικούς τους ερευνητικούς σκοπούς χωρίς τη ρητή γραπτή συγκατάθεση των συγγραφέων. Αποκλειστικές πληροφορίες ή ιδέες που λαμβάνονται από τους εκδότες ως αποτέλεσμα του χειρισμού του χειρογράφου θα παραμείνουν εμπιστευτικές και δεν θα χρησιμοποιηθούν για το προσωπικό τους όφελος. Οι συντάκτες θα απαλλάσσονται από το να εξετάσουν χειρόγραφα στα οποία υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων που προκύπτει από ανταγωνιστικές, συνεργατικές ή άλλες σχέσεις/συνδέσεις με οποιονδήποτε από τους συγγραφείς, εταιρείες ή ιδρύματα που συνδέονται με τις εργασίες. Αντίθετα, θα ζητήσουν από άλλο μέλος της Συντακτικής Ομάδας να χειριστεί το χειρόγραφο.
δ. Αποφάσεις δημοσίευσης
Οι συντάκτες διασφαλίζουν ότι όλα τα υποβληθέντα χειρόγραφα που εξετάζονται για δημοσίευση υποβάλλονται σε αξιολόγηση από ομότιμους (peer-review), από τουλάχιστον δύο κριτές που είναι ειδικοί στον τομέα. Ο αρχισυντάκτης είναι υπεύθυνος να αποφασίσει ποιο από τα χειρόγραφα που θα υποβληθούν στο περιοδικό θα δημοσιευθεί, με βάση την επικύρωση της εν λόγω εργασίας, τη σημασία της για τους ερευνητές και τους αναγνώστες, τα σχόλια των κριτών και τις ισχύουσες νομικές απαιτήσεις σχετικά με συκοφαντική δυσφήμιση, την παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων και τη λογοκλοπή. Ο αρχισυντάκτης μπορεί να συνεννοηθεί με άλλους συντάκτες ή κριτές για τη λήψη αυτής της απόφασης.
ε. Συμμετοχή και συνεργασία σε έρευνες
Οι συντάκτες (σε συνεργασία με τον εκδότη και/ή τους κοινωνικούς φορείς) θα λάβουν μέτρα ανταπόκρισης όταν εγείρονται ηθικοί προβληματισμοί σχετικά με ένα υποβληθέν χειρόγραφο ή δημοσιευμένο έγγραφο. Κάθε αναφερόμενη πράξη αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς δημοσίευσης θα εξετάζεται, ακόμα κι αν ανακαλυφθεί έτη μετά τη δημοσίευση. Οι συντάκτες ακολουθούν τα διαγράμματα ροής COPE όταν διαχειρίζονται περιπτώσεις ύποπτων παραπτωμάτων. Εάν, κατά την έρευνα, η ηθική ανησυχία είναι βάσιμη, τότε διόρθωση, ανάκληση, έκφραση ανησυχίας ή άλλη σημείωση που μπορεί να είναι σχετική θα δημοσιευθεί στο περιοδικό.

2. Καθήκοντα Κριτών
α. Συμβολή στις συντακτικές αποφάσεις
Η αξιολόγηση από ομοτίμους (peer-review) βοηθά τους εκδότες στη λήψη συντακτικών αποφάσεων και, μέσω της επικοινωνίας των συντακτών με τους συγγραφείς, μπορεί να βοηθήσει τους συγγραφείς να βελτιώσουν τα χειρόγραφά τους. Η αξιολόγηση από ομοτίμους είναι ένα ουσιαστικό συστατικό της επίσημης επιστημονικής επικοινωνίας και βρίσκεται στο επίκεντρο της επιστημονικής προσπάθειας. Ο ΑΕΙΧΩΡΟΣ συμμερίζεται την άποψη πολλών ότι όλοι οι μελετητές που επιθυμούν να συνεισφέρουν στην επιστημονική διαδικασία έχουν την υποχρέωση να κάνουν μια δίκαιη αναθεώρηση.
β. Ανταπόκριση
Οποιοσδήποτε προσκεκλημένος κριτής που αισθάνεται αναρμόδιος να αξιολογήσει την έρευνα που αναφέρεται σε ένα χειρόγραφο ή γνωρίζει ότι η έγκαιρη κρίση της θα είναι αδύνατη, θα πρέπει να ειδοποιήσει αμέσως τους συντάκτες και να απορρίψει την πρόσκληση για αξιολόγηση, ώστε να υπάρξει επικοινωνία με εναλλακτικούς κριτές.
γ. Εμπιστευτικότητα
Τα χειρόγραφα που λαμβάνονται για κρίση είναι εμπιστευτικά έγγραφα και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοια˙ δεν πρέπει να παρουσιάζονται ή να συζητούνται με άλλους, εκτός εάν έχουν εξουσιοδοτηθεί από τον Αρχισυντάκτη (ο οποίος θα το έκανε μόνο σε εξαιρετικές και ειδικές περιστάσεις). Αυτό ισχύει επίσης για τους προσκεκλημένους κριτές που απορρίπτουν την πρόσκληση κριτικής.
δ. Πρότυπα αντικειμενικότητας
Οι αξιολογήσεις πρέπει να γίνονται αντικειμενικά και οι παρατηρήσεις να διατυπώνονται με σαφήνεια με υποστηρικτικά επιχειρήματα, έτσι ώστε οι συγγραφείς να μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν για τη βελτίωση του χειρογράφου. Προσωπική κριτική των συγγραφέων είναι ακατάλληλη.
ε. Αναφορά πηγών
Οι κριτές θα πρέπει να προσδιορίσουν σχετικές δημοσιευμένες εργασίες που δεν έχουν αναφερθεί από τους συγγραφείς. Οποιαδήποτε δήλωση που αποτελεί παρατήρηση, παράγωγο ή επιχείρημα που έχει αναφερθεί σε προηγούμενες δημοσιεύσεις θα πρέπει να συνοδεύεται από τη σχετική αναφορά. Ο κριτής θα πρέπει επίσης να ειδοποιεί τους συντάκτες για οποιαδήποτε ουσιαστική ομοιότητα ή επικάλυψη μεταξύ του υπό εξέταση χειρογράφου και οποιουδήποτε άλλου χειρογράφου (δημοσιευμένου ή μη) για το οποίο έχουν προσωπική γνώση.
στ. Αποκάλυψη και σύγκρουση συμφερόντων
Κάθε προσκεκλημένος κριτής που έχει σύγκρουση συμφερόντων που προκύπτει από ανταγωνιστικές, συνεργατικές ή άλλες σχέσεις ή συνδέσεις με οποιονδήποτε από τους συγγραφείς, εταιρείες ή ιδρύματα που συνδέονται με το χειρόγραφο και το έργο που περιγράφεται σε αυτό, θα πρέπει να ειδοποιήσει αμέσως τους συντάκτες ώστε να δηλώσουν τη σύγκρουση συμφερόντων και την απόρριψη της πρόσκλησης για κρίση, ώστε να είναι δυνατή η επικοινωνία με εναλλακτικούς κριτές.
Το αδημοσίευτο υλικό που αποκαλύπτεται σε ένα χειρόγραφο που υποβάλλεται δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στην έρευνα του ίδιου του κριτή χωρίς τη ρητή γραπτή συγκατάθεση των συγγραφέων. Αποκλειστικές πληροφορίες ή ιδέες που λαμβάνονται μέσω αξιολόγησης από ομοτίμους πρέπει να διατηρούνται εμπιστευτικές και να μην χρησιμοποιούνται για προσωπικό όφελος του κριτή. Αυτό ισχύει επίσης για τους προσκεκλημένους κριτές που απορρίπτουν την πρόσκληση κριτικής.

3. Καθήκοντα Συγγραφέων
α. Πρότυπα αναφοράς
Οι συγγραφείς πρωτότυπης έρευνας θα πρέπει να παρουσιάσουν μια ακριβή περιγραφή της εργασίας που εκπονήθηκε και των αποτελεσμάτων, ακολουθούμενη από μια αντικειμενική συζήτηση για τη σημασία της εργασίας. Το χειρόγραφο πρέπει να περιέχει επαρκείς λεπτομέρειες και παραπομπές ώστε να επιτρέπεται σε άλλους να αναπαράγουν το έργο. Τα άρθρα ανασκόπησης και τα έγγραφα πολιτικής θα πρέπει να είναι ακριβή, αντικειμενικά και περιεκτικά, ενώ άρθρα γνώμης ή οπτικής θα πρέπει να προσδιορίζονται σαφώς ως τέτοια. Οι δόλιες ή εν γνώσει ανακριβείς δηλώσεις συνιστούν αντιδεοντολογική συμπεριφορά και είναι απαράδεκτες.
β. Πρόσβαση και διατήρηση δεδομένων
Ενδέχεται να ζητηθεί από τους συγγραφείς να παράσχουν τα ανεπεξέργαστα δεδομένα της μελέτης/έρευνάς τους μαζί με το χειρόγραφο για ανασκόπηση από τους συντάκτες και θα πρέπει να είναι έτοιμοι να καταστήσουν τα δεδομένα δημοσίως προσβάσιμα, εάν αυτό είναι εφαρμόσιμο. Σε κάθε περίπτωση, οι συγγραφείς θα πρέπει να διασφαλίζουν την προσβασιμότητα αυτών των δεδομένων σε άλλους αρμόδιους επαγγελματίες για τουλάχιστον 10 χρόνια μετά τη δημοσίευση (κατά προτίμηση μέσω θεσμικού ή θεματικού αποθετηρίου δεδομένων ή άλλου κέντρου δεδομένων), υπό την προϋπόθεση ότι μπορεί να προστατεύεται το απόρρητο των συμμετεχόντων και ότι τα νομικά δικαιώματα σχετικά με τα ιδιοκτησιακά δεδομένα δεν αποκλείουν τη δημοσιοποίησή τους.
γ. Πρωτοτυπία και λογοκλοπή
Οι συγγραφείς θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι έχουν γράψει και υποβάλλουν μόνο εξ ολοκλήρου πρωτότυπα έργα, και εάν έχουν χρησιμοποιήσει το έργο ή/και τα λόγια άλλων, ότι αυτό έχει αναφερθεί κατάλληλα. Θα πρέπει επίσης να αναφέρονται οι δημοσιεύσεις που είχαν επιρροή στον προσδιορισμό της φύσης της εργασίας που αναφέρεται στο χειρόγραφο. Η λογοκλοπή λαμβάνει πολλές μορφές, από την «απόδοση» της εργασίας κάποιου άλλου ως εργασία του συγγραφέα, έως την αντιγραφή ή παράφραση σημαντικών τμημάτων της εργασίας κάποιου άλλου (χωρίς αναφορά), ή έως τη διεκδίκηση αποτελεσμάτων από έρευνα που διεξήχθη από άλλους. Η λογοκλοπή σε όλες τις μορφές της συνιστά αντιδεοντολογική συμπεριφορά και είναι απαράδεκτη.
δ. Πολλαπλή, διπλή, περιττή ή ταυτόχρονη υποβολή/δημοσίευση
Οι εργασίες που περιγράφουν ουσιαστικά την ίδια έρευνα δεν θα πρέπει να δημοσιεύονται σε περισσότερα από ένα περιοδικά ή πρωτογενείς δημοσιεύσεις. Ως εκ τούτου, οι συγγραφείς δεν πρέπει να υποβάλλουν προς εξέταση ένα χειρόγραφο που έχει ήδη δημοσιευτεί σε άλλο περιοδικό. Η υποβολή ενός χειρογράφου ταυτόχρονα σε περισσότερα από ένα περιοδικά είναι αντιδεοντολογική συμπεριφορά δημοσίευσης και απαράδεκτη.
Η δημοσίευση ορισμένων ειδών άρθρων (όπως κλινικές οδηγίες, μεταφράσεις) σε περισσότερα από ένα περιοδικά είναι μερικές φορές δικαιολογημένη, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. Οι συγγραφείς και οι συντάκτες των σχετικών περιοδικών πρέπει να συμφωνήσουν με τη δευτερεύουσα δημοσίευση, η οποία πρέπει να αντικατοπτρίζει τα ίδια δεδομένα και ερμηνεία του πρωτογενούς εγγράφου. Η κύρια αναφορά πρέπει να αναφέρεται στη δευτερεύουσα δημοσίευση.
ε. Συγγραφείς του χειρογράφου
Μόνο άτομα που πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια συγγραφής θα πρέπει να αναφέρονται ως συγγραφείς στο χειρόγραφο, καθώς πρέπει να είναι σε θέση να αναλάβουν δημόσια ευθύνη για το περιεχόμενο: (i) συνέβαλαν σημαντικά στη σύλληψη, το σχεδιασμό, την εκτέλεση, την απόκτηση δεδομένων ή την ανάλυση/ερμηνεία της μελέτης, (ii) συνέταξε το χειρόγραφο ή εκπόνησε την κριτική αναθεώρησή του για σημαντικό μέρος του πνευματικού περιεχομένου, και (iii) έχουν δει και εγκρίνει την τελική έκδοση της εργασίας και συμφώνησαν στην υποβολή της για δημοσίευση. Όλα τα άτομα που συνέβαλαν ουσιαστικά στο έργο που αναφέρεται στο χειρόγραφο (όπως τεχνική βοήθεια, βοήθεια συγγραφής και επιμέλειας, γενική υποστήριξη) αλλά δεν πληρούν τα κριτήρια συγγραφής δεν πρέπει να αναφέρονται ως συγγραφείς, αλλά θα πρέπει να αναγνωρίζονται στην ενότητα "Ευχαριστίες" μετά τη γραπτή άδειά τους να ονομαστούν αναλόγως. Ο υπεύθυνος συγγραφέας θα πρέπει να διασφαλίσει ότι όλοι οι κατάλληλοι συν-συγγραφείς (σύμφωνα με τον παραπάνω ορισμό) και κανένας ακατάλληλος συν-συγγραφέας περιλαμβάνονται στον κατάλογο συγγραφέων και να επαληθεύσει ότι όλοι οι συγγραφείς έχουν δει και εγκρίνει την τελική έκδοση του χειρογράφου και έχουν συμφωνήσει στην υποβολή του για δημοσίευση.
στ. Αποκάλυψη και σύγκρουση συμφερόντων
Οι συγγραφείς θα πρέπει - στο πιο πρώιμο δυνατό στάδιο (γενικά συμπεριλαμβανομένης δήλωσης στο χειρόγραφο) - να αποκαλύπτουν τυχόν συγκρούσεις συμφερόντων που μπορεί να θεωρηθούν ότι επηρεάζουν τα αποτελέσματα ή την ερμηνεία τους στο χειρόγραφο. Παραδείγματα πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων που θα πρέπει να αποκαλυφθούν περιλαμβάνουν οικονομικές, όπως τιμητικές επιχορηγήσεις, εκπαιδευτικές επιχορηγήσεις ή άλλη χρηματοδότηση, συμμετοχή σε γραφεία ομιλητών, ιδιότητα μέλους, απασχόληση, συμβουλευτικές υπηρεσίες, ιδιοκτησία μετοχών ή άλλα συμφέροντα μετοχών και επί πληρωμή καταθέσεις εμπειρογνωμόνων ή συμφωνίες που αφορούν σε διπλώματα ευρεσιτεχνίας, καθώς και μη οικονομικές, όπως προσωπικές ή επαγγελματικές σχέσεις, σχέσεις, γνώσεις ή πεποιθήσεις σχετικά με το θέμα ή το υλικό που συζητείται στο χειρόγραφο. Όλες οι πηγές οικονομικής υποστήριξης για το έργο θα πρέπει να γνωστοποιούνται (συμπεριλαμβανομένου του αριθμού επιχορήγησης ή άλλου αριθμού αναφοράς, εάν υπάρχει).
ζ. Αναφορά πηγών
Οι συγγραφείς θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι έχουν αναγνωρίσει σωστά το έργο άλλων και θα πρέπει επίσης να αναφέρουν δημοσιεύσεις που είχαν επιρροή στον προσδιορισμό της φύσης της αναφερόμενης εργασίας. Οι πληροφορίες που λαμβάνονται ιδιωτικά (από συνομιλία, αλληλογραφία ή συζήτηση με τρίτους) δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ή να αναφέρονται χωρίς ρητή, γραπτή άδεια από την πηγή. Οι συγγραφείς δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν πληροφορίες που αποκτήθηκαν κατά την παροχή εμπιστευτικών υπηρεσιών, όπως έγγραφα αξιολόγησης ή αιτήσεις επιχορήγησης, εκτός εάν έχουν λάβει τη ρητή γραπτή άδεια του δημιουργού ή των δημιουργών του έργου που εμπλέκεται σε αυτές τις υπηρεσίες.
η. Αξιολόγηση από ομοτίμους
Οι συγγραφείς είναι υποχρεωμένοι να συμμετέχουν στη διαδικασία αξιολόγησης από ομοτίμους (peer review) και να συνεργάζονται πλήρως, ανταποκρινόμενοι αμέσως στα αιτήματα των συντακτών για ανεπεξέργαστα δεδομένα, διευκρινίσεις και αποδεικτικά προς δεοντολογική έγκριση, συναινέσεις και άδειες πνευματικών δικαιωμάτων. Σε περίπτωση πρώτης απόφασης που δηλώνει ότι είναι απαραίτητες οι αναθεωρήσεις, οι συγγραφείς θα πρέπει να απαντούν στα σχόλια των κριτών συστηματικά, σημείο προς σημείο και έγκαιρα, αναθεωρώντας και υποβάλλοντας εκ νέου το χειρόγραφό τους στο περιοδικό εντός της προθεσμίας που έχει δοθεί.
θ. Θεμελιώδη λάθη σε δημοσιευμένα έργα
Όταν οι συγγραφείς ανακαλύπτουν σημαντικά λάθη ή ανακρίβειες στο δημοσιευμένο έργο τους, είναι υποχρέωσή τους να ειδοποιήσουν αμέσως τους συντάκτες ή τον εκδότη του περιοδικού και να συνεργαστούν μαζί τους είτε για να διορθώσουν την εργασία με τη μορφή αναθεώρησης είτε να την ανακαλέσουν. Εάν ο συντάκτης ή ο εκδότης μάθει από τρίτο μέρος ότι ένα δημοσιευμένο έργο περιέχει σημαντικό σφάλμα ή ανακρίβεια, τότε είναι υποχρέωση των συγγραφέων να διορθώσουν ή να ανακαλέσουν αμέσως την εργασία ή να παράσχουν στοιχεία στους συντάκτες του περιοδικού για την ορθότητα της εργασίας.

4. Καθήκοντα του Εκδότη
α. Χειρισμός αντιδεοντολογικής συμπεριφοράς δημοσίευσης
Σε περιπτώσεις πιθανού ή αποδεδειγμένου επιστημονικού παραπτώματος, δόλιας δημοσίευσης ή λογοκλοπής, ο εκδότης, σε στενή συνεργασία με τους συντάκτες, θα λάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα για να διευκρινίσει την κατάσταση και την τροποποίηση του εν λόγω άρθρου. Αυτό περιλαμβάνει την έγκαιρη δημοσίευση διόρθωσης, διευκρίνισης ή, στη σοβαρότερη περίπτωση, ανάκλησης της σχετικής εργασίας. Ο εκδότης, μαζί με τους συντάκτες, θα λάβουν εύλογα μέτρα για να εντοπίσουν και να αποτρέψουν τη δημοσίευση εγγράφων όπου έχει σημειωθεί ερευνητικό παράπτωμα και σε καμία περίπτωση δεν θα ενθαρρύνουν τέτοιου είδους ανάρμοστη συμπεριφορά ή δεν θα επιτρέψουν εν γνώσει τους να λάβει χώρα τέτοια ανάρμοστη συμπεριφορά.
β. Πρόσβαση στο περιεχόμενο του περιοδικού
Ο εκδότης δεσμεύεται για τη μόνιμη διαθεσιμότητα και τη διατήρηση της επιστημονικής έρευνας και διασφαλίζει την προσβασιμότητα συνεργαζόμενος με οργανισμούς και διατηρώντας το δικό μας ψηφιακό αρχείο.