Κοινωνικές πολιτικές στέγης στο νότιο-ευρωπαϊκό καθεστώς ευημερίας: η στρατηγική κοινωνικής ένταξης αστέγων στην Πορτογαλία (2009-2015)

Résumé

Το άρθρο μελετά την πρώτη Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη Αστέγων σε μια χώρα της Νότιας Ευρώπης, την Πορτογαλία. Μετά την επισκόπηση των χαρακτηριστικών του Νοτιο-ευρωπαϊκού καθεστώτος ευημερίας, παρουσιάζεται το πλαίσιο διαμόρφωσης των υπολειμματικών κοινωνικών πολιτικών στέγης. Μεθοδολογικά, το άρθρο αξιοποιεί επιστημονική βιβλιογραφία γύρω από τα χαρακτηριστικά του Πορτογαλικού συστήματος κοινωνικής προστασίας και των στεγαστικών πολιτικών του. Επίσης, χρησιμοποιεί ποσοτικά στοιχεία της Eurostat και προχωράει στην εκπόνηση ημι-δομημένων συνεντεύξεων με εμπλεκόμενους με τις κοινωνικές πολιτικές στέγης στην Πορτογαλία. Βασική διαπίστωση είναι ότι, παρά τον υποδειγματικό σχεδιασμό της Στρατηγικής, η επιβολή του μνημονίου το 2011 και η επακόλουθη οπισθοχώρηση των κοινωνικών πολιτικών δεν άφησαν ανεπηρέαστη την υλοποίηση της. Ενώ την περίοδο 2009-11 παρατηρείται ικανοποιητική λειτουργία  της, στη συνέχεια, η εφαρμογή της εξασθενεί και ουσιαστικά μέχρι το 2013  αδρανοποιείται. Τα μέτρα λιτότητας ακυρώνουν μια σημαντική κοινωνική ασπίδα προφύλαξης από τις συνέπειες της φτωχοποίησης που οι ίδιες οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές επιλογές παράγουν.