Οικονοµική ανάπτυξη και σύγκλιση στους νοµούς της Ελλάδας 1970-1994: εναλλακτικές µεθοδολογικές προσεγγίσεις

Περίληψη

Ο σκοπός αυτής της ερευνητικής εργασίας είναι η εξέταση των χωρικών ανισοτήτων στο επίπεδο του νοµού για την περίοδο 1970-1994 υπό το πρίσµα εναλλακτικών εννοιολογικών και µεθοδολογικών προσεγγίσεων που αφορούν στη σύγκλιση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Τα αποτελέσµατα της έρευνας αναφορικά µε τις έννοιες της σύγκλισης τύπου β και της υπό συνθήκη σύγκλισης τύπου β παρουσιάζονται στην πλειονότητά τους ενισχυτικά της υπόθεσης της σύγκλισης. Στο βαθµό που το ζητούµενο είναι η µείωση των ανισοτήτων όπως αυτή εκφράζεται από τη διαχρονικά µειούµενη διαπεριφερειακή διακύµανση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ (σύγκλιση τύπου σ), η έρευνα καταγράφει µια ασθενή µείωσή τους. Η πιο λεπτοµερής ανάλυση τόσο του εξωτερικού σχήµατος της χωρικής κατανοµής του κατά κεφαλήν ΑΕΠ και της διαχρονικής εξέλιξής του, όσο και η µελέτη της κινητικότητας εσωτερικά στην κατανοµή µε τη χρήση µεθοδολογίας στοχαστικών διαδικασιών κατέδειξαν τα ακόλουθα. Tο εξωτερικό σχήµα της κατανοµής εξελίσσεται διαχρονικά, χωρίς ωστόσο αυτό να σηµαίνει µείωση του αριθµού των νοµών που υπολείπονται του εθνικού µέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Η κινητικότητα είναι περιορισµένη στα τµήµατα της κατανοµής που αφορούν σε νοµούς µε υψηλότερο του µέ-σου όρου κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Στην βάση αυτή δεν µπορεί να υποστηριχθεί ουσιαστική οικονοµική σύγκλιση. Πολύ περισσότερο δε παρατηρείται αυξηµένη κινητικότητα σε κεντρικά σηµεία της κατανοµής η οποία οδηγεί σε ανάδυση µιας οµάδας νοµών που υπερτερούν σε σχέση µε το µέσο όρο, αλλά που υπολείπονται όµως των πλουσιοτέρων νοµών. Η διαδικασία αυτή είναι αργή, όµως στην περίπτωση που ενισχυθεί περαιτέρω θα µπορούσε να οδηγήσει στην απόσχιση του τµήµατος αυτού της κατανοµής από αυτό των φτωχότερων νοµών, και σε µια πολωτική διαµόρφωση των διαπεριφερειακών οικονοµικών ανισοτήτων.