Η εφαρμογή των αρχών της τοπικής Ατζέντα 21 για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη λιγότερο ευνοημένων περιοχών: η περίπτωση των μικρών νησιών του Αιγαίου πελάγους
DOI:
https://doi.org/10.26253/heal.uth.ojs.aei.2006.153Λέξεις-κλειδιά:
Τοπική Ατζέντα 21 (ΤΑ 21), Λιγότερο Ευνοημένες Περιοχές (ΛΕΠ), Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, Μικρά νησιά Αιγαίου πελάγουςΠερίληψη
Η Τοπική Ατζέντα 21 (ΤΑ 21) είναι αποτέλεσμα της διεθνούς συνειδητοποίησης για την ανάγκη υιοθέτησης βασικών αρχών βιώσιμης ανάπτυξης στο σύνολο των τομέων της ανθρώπινης δραστηριότητας. Περιλαμβάνει σειρά δράσεων, η εφαρμογή των οποίων εξασφαλίζει την αειφορία και τη βιωσιμότητα. Στην περίπτωση των ταξιδιών και του τουρισμού, η ΤΑ 21 αποτελεί βασικό εργαλείο για την προστασία τόσο του φυσικού όσο και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, των σημαντικότερων δηλαδή πόρων της "τουριστικής βιομηχανίας". Η εφαρμογή των βασικών αρχών της ΤΑ 21 παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις περιοχές υποδοχής τουριστών, όπου οι πολλαπλές επιβαρύνσεις από τη συγκέντρωση της τουριστικής δραστηριότητας έχουν αναγάγει σε πρωτεύων ζήτημα την εφαρμογή των αρχών της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Ιδιαίτερα στην περίπτωση των Λιγότερων Ευνοημένων Περιοχών (ΛΕΠ ) της Ελλάδας, που στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι νησιά, ο τουρισμός αποτελεί σημαντική, αν όχι τη μοναδική, αναπτυξιακή κατεύθυνση που επιβάλλεται τόσο από όρους οικονομικούς, κοινωνικούς, γεωγραφικούς όσο και ως στρατηγική επιλογή αξιοποίησης των ούτως ή άλλως περιορισμένων ανταγωνιστικών τους πλεονεκτημάτων. Οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες αυτών των περιοχών επιβάλλουν την ανάπτυξη της τουριστικής δραστηριότητας, στο πλαίσιο των αρχών της βιωσιμότητας, καθιστώντας την ΤΑ 21 μια εύχρηστη "πυξίδα" στη δύσκολη πορεία για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Σκοπός της εισήγησης αυτής είναι να παρουσιάσει πώς οι βασικές αρχές της ΤΑ 21 μπορούν να εφαρμοστούν, με ποιες δυσκολίες και ιδιαιτερότητες, σε ΛΕΠ και πιο συγκεκριμένα στα μικρά και λιγότερο ανεπτυγμένα νησιά του Αιγαίου Πελάγους.
Λήψεις
Αναφορές
Ελληνόγλωσση
Κοκκώσης Χ. και Τσάρτας Π. (2001) Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και περιβάλλον, Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική.
Μαρούδας Λ. και Τσάρτας Π. (1997) "Εναλλακτικές μορφές τουρισμού στα μικρά και απομονωμένα νησιά του Αιγαίου: από την απομόνωση στην αειφορική ανάπτυξη", στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Η επιχείρηση στην αυγή του 21ου αιώνα, σσ. 201-216.
Σπιλάνης Ι. και Τρούμπης Α. Τα νησιά στο προσκήνιο. Η περίπτωση του Αιγαίου Αρχιπελάγους.
Σπιλάνης Ι. (2000) "Τουρισμός και περιφερειακή ανάπτυξη. Η περίπτωση των νησιών του Αιγαίου", στο Τσάρτας Π. (επ.), Τουριστική ανάπτυξη. Πολυεπιστημονικές προσεγγίσεις, Εξάντας.
Σπιλάνης Ι., Ιωσηφίδης Θ. και Κίζος Θ. (2004) "Οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις την ανάπτυξης σε λιγότερο ευνοημένες περιοχές", στο Σπιλάνης Ι., Ιωσηφίσης Θ. και Κίζος Θ. (επ.) Στρατηγικές ανάπτυξης σε λιγότερο ευνοημένες περιοχές, Εκδόσεις Gutenberg, σσ.13-37.
Τσάρτας Π. (1991) "Τουρισμός και αγροτική πολυδραστηριότητα", Μελέτη ΙΙΙ. Έρευνα για τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της απασχόλησης, ΕΚΚΕ, Αθήνα.
Τσάρτας Π., Στογιαννίδου Μ. και Σταυρινούδης Θ. (2004): "Οι λιγότερο ευνοημένες περιοχές ως τουριστικοί προορισμοί: ζητήματα οργάνωσης και διαχείρισης", στο Σπιλάνης Ι., Ιωσηφίδης Θ. και Κίζος Θ. (επ.), Στρατηγικές ανάπτυξης σε λιγότερο ευνοημένες περιοχές, Εκδόσεις Gutenberg, σσ. 295-306.
Ξενόγλωσση
Coccossis H. και Nijkamp P. (επ.) (1995) Sustainable tourism development, London: Aveburn.
Commission of the European Communities [CEC] (2002) "Agenda 21 – Sustainability in the European tourism sector", European Tourism Forum 2002, Background document, Brussels.
German Federal Agency for Nature Conservation [GFANC] (1997) Biodiversity and tourism, Frankfurt: Springer.
Greenwood D. J. (1972) "Tourism as an agent of change: A Spanish Basque case", Ethnology, 11: 80-90.
Inskeep E. (1991) Tourism planning: an integrated and sustainable development approach, New York: J. Wiley and Sons.
Komilis P. (1994) "Tourism and sustainable regional development", στο Seaton A. et al. (επ.), Tourism: the state of the art, Chichester: J. Wiley and Sons, σσ. 65-73.
Lane B. (1993) Tourism strategies and rural development: a review for the OECD, University of Bristol, Bristol.
Maroudas L. και Kyriakaki A. (2001) "The perspectives of ecotourism development in small islands of the South Dodecanese", Anatolia 12(1).
Noronha R. (1975) Review of the sociological literature on tourism, Washington: World Bank.
Pearce D. (1992) Tourist development, London: Longman.
Sheldon P. (1997) Tourism information technology, Wallingford: CAB.
Sophoulis C. και Spilanis I. (1993) "Pour une stratégie de développement insulaire", Revue de l’ Economie Régionale, 41(3): 33-44.
Stipanuk M. (1993) "Tourism and technology: interactions and implications", Tourism Management 14(4): 267-278.
United Nations Environment Programme [UNEP] (2003) Tourism and local agenda 21.The role of local authorities in sustainable tourism, Paris.
Vernicos N. (1990) "The islands of Greece", στο Beller W., D’ Ayala P. and Hein P. (επ.), Sustainable development and environmental management of small islands, Paris: Unesco, σσ. 141–168.
Vukonic B. (1995) "Sustainable tourism development on small islands. Cres-Losivj case" in World Conference for sustainable tourism, Lanzarote.
Weiler B. και Hall M. C. (επ.) (1992) Special interest tourism, London: Belhaven Press.
World Commission on Environment and Development [WCED] (1987) Our common future, Oxford University Press.
World Tourism Organization [WTO] (1993) Sustainable tourism development: guide for local planners, Madrid.
World Tourism Organization [WTO] (2001) Guide for local authorities on developing sustainable tourism, Madrid.
World Tourism Organization [WTO] (2004) Making tourism work for small island developing states, Madrid.
World Travel and Tourism Council [WTTC], World Tourism Organization [WTO] and Earth Council (1996) Agenda 21 for the travel and tourism industry. Towards environmentally sustainable development, Madrid.
