Χωρική διάρθρωση και κατανομή πόρων στο ακτοπλοϊκό δίκτυο άγονων γραμμών του Aιγαίου

Περίληψη

Η διάρθρωση και χρηματοδότηση του δικτύου των υπηρεσιών δημόσιας υποχρέωσης (άγονων γραμμών) στην ακτοπλοΐα είναι μεγάλης σημασίας για την οικονομική βιωσιμότητα, εδαφική/κοινωνική συνοχή και ανάπτυξη γεωγραφικά κατακερματισμένων και απομακρυσμένων περιοχών της χώρας. Η παρούσα εργασία διερευνά το ακτοπλοϊκό σύστημα των επιδοτούμενων γραμμών στις Περιφέρειες του Αιγαίου. Μέσω της εκτίμησης κατάλληλων χωρικών δεικτών, δίνεται έμφαση στον προσδιορισμό και την επεξήγηση διαπεριφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων που δημιουργούνται από τη λειτουργία των άγονων γραμμών, σε σχέση με: (α) το ύψος της επιδότησης, (β) την συχνότητα εξυπηρέτησης και (γ) την τεχνολογία των πλοίων, ανά προορισμό, δρομολόγιο και κάτοικο. Οι ανισότητες αναλύονται σε συνδυασμό με τον πληθυσμό και το οικογενειακό εισόδημα των νησιών, την επιβατική κίνηση και δομικά χαρακτηριστικά του δικτύου. Τα ευρήματα της επεξηγηματικής και οικονομετρικής ανάλυσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εξορθολογισμένο σχεδιασμό και τη θεσμική αναδιοργάνωση του δικτύου, με απώτερο στόχο την αποτελεσματικότερη και δικαιότερη κατανομή των πόρων. Μια τέτοια κατανομή πρέπει να στοχεύει στην κάλυψη αναντιστοιχιών μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, με βάση το καθαρό κόστος υπηρεσίας και την προώθηση του ανταγωνισμού. Τέλος, προτείνεται ο μετασχηματισμός της  δομής του δικτύου με ανάπτυξη περιφερειακών κόμβων για να μειωθεί το κόστος, λόγω οικονομιών κλίμακας, και να βελτιωθεί το επίπεδο εξυπηρέτησης.