«Τὸ τεκνίον ἠγωνία καὶ ἐπνευστία»: η απεικόνιση της παιδικής θνησιμοτητας σε διασκευές των διηγημάτων του Παπαδιαμάντη στη Νεοελληνική για παιδιά και νέους

Abstract

Παρότι οι διασκευές θεωρούνταν κατ’ εξακολούθηση φτωχές αντανακλάσεις των πρωτοτύπων τους, έχουν επιτρέψει τη μετάδοση γνώσεων και συμπυκνωμένης σοφίας, καθώς και τη διατήρηση διαχρονικών πολιτισμικών αξιών, ιδίως, όταν πρόκειται για έργα κλασικής λογοτεχνίας. Στην Ελλάδα συναντάμε πολυάριθμες εκδόσεις με διασκευές έργων Ελλήνων λογοτεχνών του 19^ου για ανήλικους αναγνώστες, όπως είναι αυτά του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Στο πλαίσιο των ηθογραφικών του περιγραφών, ως υπέρτατη δυστυχία εμφανίζεται ο θάνατος ενός παιδιού, συχνό θέμα στο έργο του Παπαδιαμάντη, θέμα-ταμπού, εντούτοις, για την παιδική λογοτεχνία. Στόχος της έρευνας είναι ο εντοπισμός διασκευασμένων διηγημάτων του Παπαδιαμάντη για παιδιά που φέρουν το θέμα του θανάτου ανηλίκου και των μεταφραστικών ελιγμών, στους οποίους έχουν καταφύγει οι μεταφραστές για την απόδοσή τους. Επιμέρους στόχος της εξέτασης είναι η συμβολή στον διάλογο περί θεμιτού ή όχι της ενδογλωσσικής μετάφρασης των διηγημάτων του Παπαδιαμάντη. Η εξέταση αντλεί μεθοδολογικά εργαλεία από το πεδίο της διαγλωσσικής μετάφρασης και των 'Περιγραφικών Μεταφραστικών Σπουδών'.