Διδάσκοντας Παιδική Λογοτεχνία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Τζιάνι Ροντάρι Περιπέτεια με την τηλεόραση.

Abstract

Τα εργαλεία που παρέχουν οι θεωρίες λογοτεχνίας μπορούν να εφαρμοστούν προσαρμοσμένα και στην Παιδική Λογοτεχνία. Με τις σκέψεις αυτές, προσεγγίζουμε το παραμύθι του Ροντάρι Περιπέτεια με την τηλεόραση. Με βάση την καρναβαλική θεωρία του Bakhtin, διαπιστώνουμε ότι στην Περιπέτεια με την τηλεόραση έχουμε την ανατροπή μιας καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, εφόσον ο φιλήσυχος Βερούτσι συγκρούεται με τις δυνάμεις εξουσίας των ΜΜΕ, διαμαρτύρεται, αντιδρά, συνδιαλέγεται κάποτε μαζί τους, ωσότου ανακαλύψει διέξοδο στο απροσδόκητο αδιέξοδο στο οποίο τον οδήγησε η εξουσία και η εισβολή των ΜΜΕ στον αυστηρά προσωπικό του χώρο. Μέσα από την κωμικότητα των καταστάσεων που βιώνει ο ήρωας, καταγράφεται το γελοίο, το παράλογο και το τραγικό της ζωής. Αξιοποιώντας τη θεωρία της αισθητικής της πρόσληψης, εστιάζουμε το ενδιαφέρον μας στον υπονοούμενο αναγνώστη, η ταυτότητα του οποίου καθορίζεται δύσκολα, στον ορίζοντα προσδοκίας και στα νοηματικά κενά. Ο ορίζοντας προσδοκίας είναι εμφανέστερος και «αποκαλύπτεται» από τον τίτλο ήδη (περιπέτεια με και όχι στην τηλεόραση). Τα νοηματικά κενά συμπληρώνονται εύκολα από τον αναγνώστη. Τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με τα προτεινόμενα τέλη εξαρτούν την πρόσληψη του κειμένου από το πολιτισμικό υπόβαθρο του αναγνώστη. Η θεωρία της αφήγησης, αποκαλύπτει την αφηγηματική ταυτότητα του κειμένου. Κυριαρχεί ο διάλογος, ενώ περιορίζεται ο αφηγηματικός λόγος.  Η παρουσία του αφηγητή επισημαίνεται στις παρεμβάσεις του στην εξέλιξη της ιστορίας. Διακρίνεται έτσι ο συγγραφέας από τον αφηγητή που παρακολουθεί τον Βερούτσι και αφηγείται την περιπέτειά του σε ένα αποδέκτη της αφήγησης, που δύσκολα προσδιορίζουμε. Οι αφηγηματικοί ελιγμοί που επισημαίνονται υποστηρίζουν την αξιοπιστία του αφηγητή.