Από την κρίση στα κοινά: ζητήματα αυτοδιαχείρισης στον αγροτικό τομέα

Περίληψη

Τα υπόγεια ύδατα αποτελούν μια κλασική περίπτωση κοινών, των οποίων η υπεράντληση και κακοδιαχείριση θέτει σε κίνδυνο τη γεωργική παραγωγή, τα αγροτικά εισοδήματα, και την περιφερειακή οικονομία της χώρας. Η εργασία χρησιμοποιεί το πλαίσιο ανάλυσης της Elinor Ostrom (Νόμπελ Οικονομικών 2009 για την μελέτη των κοινών) και διερευνά ζητήματα διαχείρισης των υπόγειων υδάτων στην ανατολική Θεσσαλία, μία από τις σημαντικότερες γεωργικές περιοχές της Ελλάδας. Μέσα από επιτόπια έρευνα εξετάζονται, μεταξύ άλλων, η υπάρχουσα κατάσταση στα υπόγεια ύδατα, οι αρδευτικές συνήθειες των αγροτών, τις εκτιμήσεις τους αναφορικά με το πρόβλημα, αλλά και η προοπτική ανάπτυξης εναλλακτικών δομών διαχείρισης, δίνοντας έμφαση σε ζητήματα που αφορούν στην κατανομή των περιουσιακών δικαιωμάτων, το κοινωνικό κεφάλαιο, και τη δυνατότητα αυτό-οργάνωσης με σκοπό την ορθότερη χρήση του πόρου. Η έρευνα αναδεικνύει ένα σημαντικό έλλειμμα εμπιστοσύνης, τόσο μεταξύ των γεωργών όσο και προς την πολιτεία, το οποίο αποτελεί βαθύ πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και ουσιαστικό τροχοπέδη στην ανάπτυξη.