Το πρίσμα και τα φίλτρα των ειδών. Η ειδολογία στην υπηρεσία του λογοτεχνικού γραμματισμού

Abstract

Η μέριμνα για τη διαμόρφωση κριτικών αναγνωστών συναρτάται άμεσα με το πρόγραμμα του λογοτεχνικού γραμματισμού. Με αφετηρία τα λογοτεχνικά κείμενα, οι μαθητές και οι μαθήτριες κατακτούν πρακτικές λογοτεχνικής ανάγνωσης σε δημιουργικές μαθησιακές συνθήκες. Από τη σκοπιά της θέσης των ειδών στη λογοτεχνική εκπαίδευση, ο ειδολογικός γραμματισμός σχετίζεται με την ενδυνάμωση της ικανότητας των μαθητών και των μαθητριών να συνθέτουν την ειδολογικότητα των κειμένων. Στον πυρήνα της πρότασής μας βρίσκεται μια πρακτική τυπολογία του αναγνωστικού φαινομένου, με άξονες την πηγή ή τις πηγές στις οποίες αναφέρεται ο αναγνώστης για να παραγάγει την ειδολογικότητα του λογοτεχνικού κειμένου που είναι ο ερμηνευτικός του στόχος: τις περικειμενικές ειδολογικές ενδείξεις, τις ενδοκειμενικές ειδολογικές αναγωγές και συναρτήσεις, τον επικειμενικό σχολιασμό και τη διακειμενική κατασκευή της ειδολογικότητάς του κειμένου που βρίσκεται στο επίκεντρο της ερμηνείας.