«Σε έναν δικό τους χώρο». Διαδρομές ενηλικίωσης στο Άλφα του Βασίλη Παπαθεοδώρου.

Abstract

Το Άλφα είναι ένα βιβλίο που επικεντρώνεται αφηγηματικά στο θέμα της ταυτότητας και της διαμόρφωσής της. Η διαδικασία της ενηλικίωσης του νεαρού ήρωα αποδίδεται με τη βοήθεια ενός πλούσιου αποθέματος χωρικών μεταφορών και ειδολογικών προτύπων (κυρίως από το πεδίο της αλληγορίας ενηλικίωσης και δευτερευόντως από τις πυγμαλιωνικές αφηγήσεις, το λογοτεχνικό όνειρο και τη δυστοπία), επεξεργασμένων σε μια κατεύθυνση αμφισβήτησης της ταυτότητας ως σταδιακού ξεδιπλώματος μιας λανθάνουσας φύσης. Αν ορισμένα από τα βιβλία του Παπαθεοδώρου συνιστούν ακραιφνείς μελέτες κόσμων στους οποίους επικρατεί ένας ορισμένος κοινωνικός και πολιτικός εφιάλτης, με τους νέους να επέχουν ρόλο μαρτύρων ή και επαναστατών, το Άλφα αποδίδει την ενηλικίωση ενός εφήβου -προαγόμενη μέσα από την πολιτική σύγκρουση, την αισθητική μύηση και το όνειρο- σε έναν κόσμο που ετοιμάζεται να γίνει εφιάλτης, όντας με μια έννοια προοίμιο δυστοπίας. Έτσι, η παρούσα εργασία αποτελεί ενδελεχή ανάγνωση του βιβλίου ως αλληγορίας ενηλικίωσης στην καρδιά σαρωτικών κοινωνικών αλλαγών, ως αφήγησης του γίγνεσθαι μιας ταυτότητας που «δεν εντοπίζει τον άνθρωπο στο εσωτερικό μιας εποχής, αλλά στα σύνορα δύο εποχών, σε έναν χώρο μεταβατικό» (Bakhtin, 1984 / 1979: 230).