Άμεσα και Έμμεσα Ιδεολογικά Μηνύματα στο Διαπολιτισμικό Εικονογραφημένο Παιδικό Βιβλίο.

Abstract

Καθώς η ελληνική κοινωνία γίνεται πολυπολιτισμική, εικονογραφημένα παιδικά βιβλία, που προβάλλονται ως διαπολιτισμικά, κατακλύζουν την εκδοτική αγορά. Παρόμοια βιβλία επιδιώκουν τη μετάδοση προοδευτικών ιδεών και της ενδεδειγμένης διαπολιτισμικής συμπεριφοράς. Ενταγμένα στο πνεύμα του διδακτισμού στην παιδική λογοτεχνία, τα προβαλλόμενα ως διαπολιτισμικά βιβλία επιθυμούν να κατασκευάσουν την ιδεολογία τους μέσω άμεσων μηνυμάτων και προφανών αφηγηματικών κατηγοριών, όπως θέμα, πλοκή, χαρακτήρες, χωρίς όμως να καταφέρνουν να αποφύγουν την επιλογή συνηθισμένων, κι όχι ιδιαίτερα επιτυχημένων, κλισέ. Αντίθετα, μάλλον αγνοούνται παντελώς τα υφέρποντα μηνύματα που διαμορφώνονται κυρίως από λιγότερο εμφανείς αφηγηματικούς παράγοντες, όπως η γλώσσα, η φωνή, η οπτική γωνία ή η ιδιότητα του ανοιχτού/ κλειστού. Μάλιστα συμβαίνει σε αρκετά διαπολιτισμικά βιβλία η έμμεση ιδεολογία να έρχεται σε αντίθεση με την άμεση, με την πρώτη να υποσκάπτει ό,τι η δεύτερη διακηρύσσει. Τότε, είτε ένα εμφανές αντιρατσιστικό μήνυμα καταλύεται από μια υπογείως ρατσιστική αντίληψη είτε ένα, σε πρώτο επίπεδο, ρατσιστικό σχόλιο ανατρέπεται από μια λανθάνουσα διαπολιτισμική στάση.