Μπερδεμένα Αγόρια στη σύγχρονη ελληνική εφηβική λογοτεχνία μεταξύ old age και new age επιταγές: ο ρόλος της οικογένειας στην εκδήλωση παραβατικής συμπεριφοράς και η μουσική ως περικειμενικός δείκτης αλλά και ως μέσο ενδυνάμωσης των εφήβων

Περίληψη

Το άρθρο εστιάζει στην έννοια της αρρενωπότητας και την εξέλιξή της μέσα από λογοτεχνικές αφηγήσεις που απευθύνονται σε παιδιά και εφήβους. Η αρρενωπότητα εξετάζεται ως μια κοινωνικά κατασκευασμένη έννοια, η οποία μεταβάλλεται ανάλογα με τα ηγεμονικά πρότυπα κάθε εποχής. Οι παραδοσιακές εκδοχές ανδρισμού, όπως περιγράφονται σε κλασικά έργα, συχνά αποτυπώνουν στερεοτυπικές και επιθετικές συμπεριφορές που θεωρούνταν άλλοτε «φυσικές» ή αμετάβλητες. Ωστόσο, το παρόν άρθρο αναδεικνύει τον μετασχηματισμό αυτών των προτύπων προς πιο δημοκρατικές και ισότιμες σχέσεις φύλου. Η παρουσία του νέου μοντέλου «New Age Boy» στην παιδική λογοτεχνία φέρνει μια πιο ευαίσθητη, μη επιθετική μορφή αρρενωπότητας, το «συναισθηματικό αγόρι» (Κανατσούλη, 2008). Αυτή η νέα εκδοχή αγοριού χαρακτηρίζεται από ενδιαφέρον για τις τέχνες, συναισθηματική ευαισθησία και αξίες. Παράλληλα, η λογοτεχνία για νέους δείχνει ότι η οικογενειακή δυσλειτουργία ή η κοινωνική περιθωριοποίηση, αν και αποτελούν εκλυτικούς παράγοντες, δεν οδηγούν αναγκαστικά σε παραβατικότητα, ενώ προβάλλονται ιστορίες αυτοβελτίωσης και εξιλέωσης. Επιπλέον, η μουσική εμφανίζεται ως σημαντικός παράγοντας έκφρασης και ενδυνάμωσης των νέων χαρακτήρων. Οι λογοτεχνικές αφηγήσεις χρησιμοποιούν τη μουσική ως συμβολικό μέσο για την απόδοση της εφηβικής ταυτότητας και των συναισθημάτων. Κάποτε τη χρησιμοποιούν και ως περικειμενικό δείκτη με αφηγηματική βαρύτητα. Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι η λογοτεχνία μπορεί να λειτουργήσει ως όχημα για την προώθηση νέων αντιλήψεων, απελευθερωμένων από έμφυλα στερεότυπα, ενισχύοντας την αυτογνωσία στα νεαρά αγόρια και την ενσυναίσθηση στους νέους αναγνώστες.