Θεωρίες του υποκειμένου από τον Descartes στον Kant

Abstract

Από τους καρτεσιανούς Στοχασμούς μέχρι την καντιανή Κριτική του Καθαρού Λόγου, η Θεμελιώδης ή φιλοσοφική γνώση είναι αδιαχώριστη από μια θεωρία του νοούντος υποκειμένου, του εγώ ή της συνείδησης. Στη διάρκεια του 17ου και του 18ου αιώνα, η δυνατότητα θεμελίωσης της φιλοσοφικής γνώσης και της ορθολογικής επιστήμης στο Ego cogito θα αμφισβητηθεί από τον Hume και τον Spinoza. Μετη θεωρία του για την προέλευση των ιδεών, ο Hume καταστρέφει την ιδέα του εαυτού ή της προσωπικής ταυτότητας, ταυτόχρονα όμως καθιστά προβληματική τη γνώση της φύσης. Από διαφορετική οπτική γωνία, ο Spinoza δείχνει ότι ο νους, ως «μέρος της φύσης», κατανοεί τον φυσικό κόσμο όχι ως ανεξάρτητο υποκείμενο, αλλά ως φυσική δύναμη ικανή να παραγάγει εκείνα τα αποτελέσματα γνώσης (ιδέες) που εξαρτώνται από την αιτιακά καθορισμένη, ατομική ουσία της.