Κοινωνική και πολιτισμική συγκρότηση συλλογικών ταυτοτήτων

Abstract

Το άρθρο, αξιοποιώντας στοιχεία από την πρόσφατη ευρωπαϊκή παράδοση της «Θεωρίας των νέων κοινωνικών κινημάτων»
και ειδικότερα την «κονστρουξιονιστική» εκδοχή της, επιχειρείνα διερευνήσει ορισμένες όψεις μιας δυναμικής σχέσης που σήμερα αναιττύσσεται στην Ευρώπη. Αυτή η σχέση συνδέει τις δομικές διαδικασίες οικονομικής, τεχνολογικής, πολιτικής και θεσμικής ολοκλήρωσης με πολιτισμικό και συμβολικό κίνητρα για τη διαμόρφωση της συλλογικής δράσης. Το όρθρο εστιάζει την προβληματική του στην ανάδειξη του ρόλου που τα νέα κοινωνικό κινήματα μπορούν να παίξουν στο σύγχρονο ευρωπαϊκό
χώρο. Επισημαίνει τις καινούριες συνθήκες συλλογικής δράσης που διαμορφώνονται στην Ευρώπη ως αποτέλεσμα των κοινωνικών και πολιτισμικών όψεων της παγκοσμιοποίησης και εξετάζει τις δυνατότητες των κοινωνικών δρώντων να αναλάβουν αναστοχαστική δράση, διαμέσου μιας πολιτισμικής επεξεργασίας των ταυτοτήτων τους. Για το λόγο αυτό, γίνεται αναφορά στις
συνέπειες που έχουν οι πολιτικές παγκοσμιοποίησης στην οικοδόμηση μη ορθολογικών ή 'ανη-ορθολογικών' μορφών συλλογικής δράσης, καθώς επίσης και στη συγκρότηση νέας μορφής ταυτότητας. Εν κατακλείδι, υποστηρίζεται ότι τα νέα κοινωνικά κινήματα πρέπει να ερμηνευθούν ως μέσα μιας 'δημιουργικής' απάντησης ποικίλων πολιοσμικά προσδιορισμένων κοινωνικών ομάδων, σε δομικές συνθήκες που αποξενώνουν τις διαδικασίες διαμόρφωσης των πολιτισμικών ταυτοτήτων τόσο από τα κράτη-έθνη, όσο και από τις απόπειρες παγκόσμιας ή περιφερειακής ολοκλήρωσης.