Χριστίνα Αγριαντώνη, Ερμούπολη Σύρου 1823-1940, Μια πρώιμη βιομηχανική πόλη στο Αιγαίο, Αθήνα, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών / Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών 2024

Περίληψη

Συνήθως οι ιστορικοί θάβονται υπό το βάρος των πρωτογενών δεδομένων, σε αντίθεση με τους οικονομολόγους που έχουν την τάση να υπερ-γενικεύουν. Το βιβλίο της Ομότιμης Καθηγήτριας Οικονομικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Χριστίνας Αγριαντώνη αποτελεί μια λαμπρή εξαίρεση. Προϊόν τεσσάρων δεκαετιών έρευνας και συλλογής δεδομένων, το δίτομο αυτό έργο (486+593 σελ.) εξιστορεί μέσα από πληθώρα ποσοτικών στοιχείων και τεκμηρίων την άνοδο και την πτώση ενός βιομηχανικού κέντρου. Η ιστορία της ελληνικής βιομηχανίας εξάλλου, καθιερώθηκε ως κλάδος χάρη στην Αγριαντώνη και το πρωτοποριακό της έργο Οι απαρχές της εκβιομηχάνισης στην Ελλάδα τον 19^ο αιώνα, που πρωτοεκδόθηκε το 1986 το οποίο αποτελεί, ακόμα και σήμερα, σημείο αναφοράς για όλους τους ενδιαφερόμενους, ειδικούς και μη. Μάθαμε εκεί ότι η διαδικασία εκμηχάνισης της μεταποίησης ξεκινά στην Ελλάδα κατά την δεκαετία του 1860 και ήδη το 1867 καταγράφονται 27 εργοστάσια στον Πειραιά, την Αθήνα και την Πάτρα, με μικρή ωστόσο μέση ιπποδύναμη (21 ίππους) αλλά με διακριτή επίδραση στο ΑΕΠ της χώρας (περίπου 7%). Αν αυτή η διαπίστωση εκπλήσσει τον κοινό αναγνώστη, πόσο μάλλον η μοναδική ιστορία ενός μικρού ελληνικού νησιού (84 χμ², 34^ο σε μέγεθος) που κατάφερε μέσα σε 80 χρόνια να αναπτύξει 96 βιομηχανικές επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες είχαν εξαγωγικό χαρακτήρα!