Η δημιουργικότητα στη Φυσική Αγωγή του Δημοτικού: Μια Ποιοτική Προσέγγιση των Αντιλήψεων των Εκπαιδευτικών

Περίληψη

Η έρευνα που ασχολείται με το δημιουργικό δυναμικό των μαθητών έχει παράγει πολύτιμα
συμπεράσματα σχετικά με το πως αυτοί εκφράζουν τη δημιουργικότητα τους στη λογοτεχνία, στις επιστήμες, στη μουσική, στη δραματοποίηση, κ.λπ. Ωστόσο, όσο αφορά στο αντικείμενο της φυσικής
αγωγής (ΦΑ), η πλειοψηφία των διαθέσιμων ερευνών εξετάζει τις αντικειμενικές θεωρίες των ερευνητών για την έκφραση της κινητικής δημιουργικότητας, τις στρατηγικές διδασκαλίας που προάγουν τη δημιουργική ή την κριτική σκέψη, τα σχολικά προγράμματα που προάγουν τη δημιουργικότητα, κλπ. Υπάρχουν πολύ λίγα ερευνητικά ευρήματα που επιχείρησαν να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ της ΦΑ και των κινητικών δραστηριοτήτων με τις διάφορες μορφές εκδήλωσης της δημιουργικής έκφρασης, ενώ δεν έχει προηγηθεί καμία σχετική έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο που να έχει εξερευνήσει τις υποκειμενικές θεωρίες και αντιλήψεις των Καθηγητών ΦΑ (ΚΦΑ) σ’ αυτό το θέμα. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να διερευνήσει τους τρόπους δημιουργικής έκφρασης των μαθητών του δημοτικού στη ΦΑ σύμφωνα με τις αντιλήψεις των ΚΦΑ. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρήθηκε η ανάδειξη των διάφορων μορφών δημιουργικής έκφρασης και το είδος των δραστηριοτήτων που την προάγουν. Οι συμμετέχοντες ήταν 96 ΚΦΑ από την περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας οι οποίοι εξέφρασαν τις αντιλήψεις τους για τα δημιουργικά αποτελέσματα των μαθητών τους. Τα ποιοτικά δεδομένα συλλέχθηκαν με ερωτηματολόγιο που περιλάμβανε ερωτήσεις ανοιχτού τύπου. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν διάφορες συμπεριφορές, ενέργειες και ιδέες των μαθητών που αντανακλούν διάφορους τρόπους της δημιουργικής έκφρασης στη ΦΑ. Σύμφωνα με τους ΚΦΑ, οι μαθητές προσπαθούν να τροποποιήσουν παραδοσιακά ομαδικά παιχνίδια και τους κανόνες τους, να δημιουργήσουν νέα παιχνίδια, να ανακαλύψουν εναλλακτικούς τρόπους κινήσεων, να αυτοσχεδιάσουν και να παρουσιάσουν κατά τη διάρκεια της δραματοποίησης ή των μουσικοκινητικών δραστηριοτήτων και να παρουσιάσουν κι εκτελέσουν αποκλίνουσες κινήσεις και αθλητικές δεξιότητες. Επιπλέον, απ’ τα αποτελέσματα φάνηκε πως η ΦΑ περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που επιτρέπουν την έκφραση της δημιουργικότητας των μαθητών, όπως τα ομαδικά παιχνίδια, την εξάσκηση αθλητικών δεξιοτήτων, τις δραστηριότητες με βασικές κινητικές δεξιότητες, τον κινητικό αυτοσχεδιασμό και το χορό.